één wereldoorlog 2 Conferentie 8 maart 2014
JIN nam op 8 maart deel aan de conferentie ‘Eén Wereldoorlog 2’ georganiseerd door de stichtingen Centraal Orgaan Voormalig Verzet en Slachtoffers (COVVS), Pelita, Herdenking 15 augustus 1945 en het Indisch Platform. Onderwerp: ‘het levend houden van de herinnering’ ofwel het ‘herdenken in de toekomst’. De bedoeling: een gezamenlijk platform voor instellingen met zowel een Europese als Aziatische achtergrond. Belangrijke vraag: hoe en vanuit welke invalshoeken de nieuwe generaties bij de herdenkingen betrokken kunnen worden. Voor JIN nam de bestuursadviseur deel.
De vereniging JIN is sinds lang al aangesloten bij de stichting Herdenking 15 augustus 1945 en is ook steeds present wanneer op die datum bij het Indisch Monument de capitulatie van Japan in 1945 wordt herdacht, en alle slachtoffers van de Japanse onderdrukking in Zuid Oost Azië tijdens WO-II. Onder de getroffenen zijn velen uit de eigen Indische families van JIN leden. Belangrijk is verder dat zij zich in deze herdenkingskring erkend en geaccepteerd weten. Dit was lange tijd niet vanzelfsprekend. JIN was daarom vereerd met de in het jaar 2007 geboden gelegenheid ook zelf een krans bij het Monument te leggen.
JIN is ook jaarlijks vertegenwoordigd bij de 4 mei herdenking wanneer alle Nederlandse oorlogsslachtoffers worden herdacht, ook van na WO-II, met inbegrip van de gevallenen in Nederlands-Indië en Japan. In het Monument op de Dam bevindt zich een urn met aarde van begraafplaatsen in Indonesië.
Naast deze twee nationale herdenkingen zijn er talloze andere. Individuele JIN leden bezoeken die naar eigen keuze, afhankelijk van interesse (bijvoorbeeld ‘zeetransporten’), of van regionale betrokkenheid (Amstelveen, Roermond, Enschede).
Op de conferentie luisterden vertegenwoordigers van zeer vele (!) organisaties in het ochtenddeel naar vele sprekers, en in de middag verspreidden zij zich over workshops waarin de verschillende vraagstellingen werden uitgediept. Van dit alles komt nog een samenvattend verslag. Daarom hier een paar hoofdzaken.
In veel bijdragen klonk het sterke gevoelen door dat er nieuwe impulsen nodig zijn om de herdenkingen bij de tijd te houden. De titel van de conferentie ‘Eén WO2’ geeft als vernieuwing aan: het als het ware in elkaar schuiven in één verhaal van de wereldoorlog in Azië en Europa. Ook de stichting Herdenking 15 augustus is op zoek naar bredere, overbruggende thema’s die tevens de naoorlogse generaties kunnen aanspreken. Veel wordt verwacht van verbetering van onderwijs en de verhalende kracht van historici.
Het Nationaal Comité 4 en 5 mei wil de betekenis van ‘4 en 5 mei’ heroverwegen; de inhoud opnieuw doordenken. Er zullen binnenkort ‘verkenningsbijeenkomsten’ worden gehouden, op basis waarvan een conceptvisie wordt opgesteld en in het land ter discussie aangeboden, waarna het comité de heroverweging afrondt met een advies aan de regering (voor de zomer). Er bleek voorts van een breed gedragen behoefte aan een gemeenschappelijk beeld dat uitstijgt boven het persoonlijke verhaal dat op zichzelf zijn waarde behoudt. Het eigen verhaal is een bouwsteen, het kader is het cement, zoals een spreker het uitdrukte. Wallage (Nationaal Comité) wilde toe naar een ‘samenhangend beeld’ dat de vraag omvat: wat is ons, als collectief, overkomen.
De twee Nationale Herdenkingen hebben daarmee dezelfde op de toekomst gerichte koers.