Na de capitulatie op 15 augustus 1945 kwam op Java een aantal Japanse mannen en Indo-Europese vrouwen naar voren die hun relatie wilden omzetten in een (kerkelijk) huwelijk en samen naar Japan wilden vertrekken. Het boek beschrijft aan de hand van Nederlandse als Japanse bronnen de reactie van de Britse en Japanse legerleiding, de rol van Britse officieren en die van de Japanse jezuïet pater Koide en van de R.K. Kerk, de overtocht in vier schepen, het leven in Japan en de reactie van de Nederlandse Militaire Missie in Tokio. Met liefde vertrekken: vrouwen uit Nederlands-Indië naar Japan (1946) en Japans Indische kinderen / Han Gieske.

Hieronder vindt u de recensietekst, zoals die door NBD Biblion is gepubliceerd (2016).Tijdens de Japanse bezetting van Nederlands-Indië knoopten sommige Indo-Europese vrouwen betrekkingen aan met Japanse soldaten. Uit deze contacten kwamen kinderen voort en in 1946 vertrokken meer dan honderd Indo -Europese vrouwen met hun kinderen en hun Japanse echtgenoten naar Japan. Over deze groep en hun nakomelingen gaat dit boek van de jurist Gieske (1945), die trouwde met de Japans-Indische Hideko Erentreich. Hoe verging het deze mensen na 1946, de huwelijken op Java, de inbreng van de rooms-katholieke kerk en de Nederlandse Militaire Missie, de Bersiap toen de Europeanen werden bedreigd door de inheemse bevolking, de familie Erentreich in Soerabaja, de Japans-Indische kinderen in Nederland en de oprichting van de Vereniging Japans-Indische Kinderen in 1991. Deze weinig bekende en interessante geschiedenis is doorspekt met verhalen van moeders en kinderen op zoek naar hun Japanse vaders. Zwart-witfoto’s laten zien hoe het was indertijd en het boek besluit met een verantwoording en literatuur.  Recensent: Dr. J. Kroes

inhoud /Voorwoord /Inleiding

• Vrouwen uit Nederlands-Indië naar Japan (1946)
• Intieme relaties met Japanners, en kinderen (algemeen)
• Huwelijken op Java 1945 – 1946
• T. Koide S.J. en de R.K. Kerk in Japan, Flores en Java
• Japan 1945-1946 en de Nederlandse Militaire Missie (eerste reacties)
• De opvang in Japan (verhalen van Japanners)
• Activiteit Nederlandse Militaire Missie (1945-1947 J. B. D. Pennink)
• Beleid van de Nederlandse Missie (1948 e.v.)
• Koninklijk Besluit D 16 van 22 mei 1943 (nationaliteit gehuwde vrouw)
• Java 1945-1946 (Japanners, Bersiap en Indo-Europese vrouwen)
• Familie Erentreich in (de Bersiap in) Soerabaja (Diel, Moes, dochters, Frits, Sas en Hideko)
• Japans Indische kinderen in Nederland
• Chérie

Verantwoording en literatuur/ Bronnen en literatuurlijst

Korte inhoud

Vrouwen konden terugkeren naar Indië maar stonden voor een dilemma. Ze waren niet zeker van de Nederlandse nationaliteit. In de loop van 1947 bleek een Koninklijk Besluit dat al in 1943 door de regering in Londen was uitgevaardigd, beslissend. De vrouwen behielden door dit Besluit in afwijking van de normale regels hun Nederlandse nationaliteit. In het boek wordt het waarom van dit Besluit onderzocht. De bedoeling ervan blijkt geheel anders te zijn dan na de oorlog bekend is geworden.

Uit Japanse bronnen zijn er getuigenissen van vrouwen die in Japan bleven; van een Japanse begeleider van een scheepsreis uit Java; van confraters over pater Koide en diens laatste levensjaren op Kyushu; van een manager van een opvangcentrum nabij Tokio; en van veteranen die herinneringen ophalen aan de tijd tussen de capitulatie en hun repatriëring.

Vanuit het gezichtspunt van de -ongeveer 70.000 buiten de interneringskampen gebleven- Indo-Europese vrouwen gaat het boek in op de periode op Java na augustus 1945, waarin de Britten en Japanners te maken kregen met de Indonesische strijd om onafhankelijkheid. Beschreven worden de situatie, de houding en lotgevallen van de Japanners in die periode, alsmede de Bersiap van moorddadige revolutionaire jongeren in Batavia, Bandoeng en Midden- en Oost Java.

Het verhaal van de gevechten en de Bersiap in Soerabaja is verweven met de geschiedenis van de Indische familie van Hideko. Een moeder met zeven dochters en hun kinderen. Een van de kinderen was in 1945 acht jaar. Citaten uit diens geschreven herinneringen laten zien hoe deze jongen de Bersiap heeft beleefd. Hij en zijn moeder werden uit de frontlinies bevrijd door de Britten, een ander deel van de familie werd weggehaald door de Indonesiërs en opgesloten in een republikeins kamp (onder wie de oma, enkele van haar dochters en hun baby’s onder wie twee half-Japanse kinderen). Hiervoor is uit memoires van de jonge moeders geput.

De moeders met half-Japanse kinderen op Java kwamen uiteindelijk allen naar Nederland. In de Indische wereld werden de intieme relaties met Japanners doodgezwegen. Na verloop van tijd zochten de ‘Japans Indische’ kinderen contact met elkaar. In 1983 werd een contactgroep gevormd en daaruit voortvloeiend in 1991 een vereniging (JIN). Het boek beschrijft in het kort de maatschappelijke reacties en de verdere activiteiten, in het bijzonder de ontwikkeling van de zoekacties naar Japanse vaders alsmede de verwerkingsreizen naar Japan in het kader van een Japans regeringsprogramma.

Het slothoofdstuk is gewijd aan het verhaal van Chérie die als baby met haar moeder in 1946 naar Japan vertrok, als elfjarige met haar (gescheiden) moeder naar Nederland kwam, hier in 1983 Hideko ontmoette en die in 1994 een zoektocht ondernam naar haar (biologische) vader. De tocht die gefilmd werd in een Japanse tv-documentaire, voerde langs de plekken op Java en Japan uit het verleden van haar moeder en haarzelf. De afloop hiervan is tragisch.